Nietolerancja histaminy w ujęciu funkcjonalnym

Histamina jest aminą biogenną produkowaną przez komórki żołądka, bazofile oraz komórki tuczne. Za jej prawidłową degradację odpowiada enzym: DAO (diamonooksydaza) i/lub HMNT (N- metylotransferaza histaminy). DAO rozkłada histaminę głównie w świetle jelita. Histamina powstaje z histydyny pod wpływem enzymu HDC produkowanego przez wiele bakterii oraz grzybów.

Z tego WIDEO dowiesz się m.in:

• czym jest histamina?;
• jakie geny odpowiadają za jej produkcję oraz prawidłową degradację?;
• jakie czynniki wpływają na aktywność DAO?;
• czy zespół przesiąkliwości jelitowej oraz infekcje bakteryjne/pasożytnicze wpływają na metabolizm histaminy?;
• jakie są najczęstsze objawy nietolerancji histaminy?;
• czy metylacja ma znaczenie przy nietolerancji histaminy?;
• jakie probiotyki są bezpieczne przy nietolerancji histaminy?;
• jak komponować swoje codziennie menu?;
• jak wygląda diagnostyka laboratoryjna nietolerancji histaminy w praktyce?.

O nietolerancji histaminy miałam przyjemność prowadzić bezpłatny LIVE odpowiadając na najczęstsze pytania.

Czym jest histamina?

Histamina najczęściej kojarzona jest z reakcją alergiczną. I bardzo słusznie. Jej nietolerancja związana jest z aktywacją ramienia Th2 układu odpornościowego (odpowiedzialnego również za zwalczanie bakterii, pasożytów czy produkcję przeciwciał). Histamina jest neurotransmiterem, co w praktyce oznacza, że wpływa na nasze emocje, motywację czy koncentrację. Warto wiedzieć, że problem z degradacją histaminy nader często występuje w takich chorobach jak: wrzodziejące zapalenie jelita grubego, stwardnienie rozsiane, reumatoidalne zapalenie stawów, schizofrenia czy Parkinson. Problemu z histaminą nie wykryjemy wykonując testy na utajone nadwrażliwości pokarmowe (potocznie – alergię pokarmowe), ponieważ osoba nie reaguje na dany pokarm tylko na wyższy poziom histaminy wywołany spożyciem danych produktów. Najczęściej niepożądane objawy po posiłku takie jak: zaczerwienie skóry twarzy, rozdrażnienie czy ból głowy występują od 20 minut do 2 godzin. Mogą jednak pojawić się po kilku dniach co utrudnia detekcję sedna problemu. Wyróżniamy 4 receptory dla histaminy: H1R (mózg), H2R (mózg, żołądek, krwinki i mięśnie), H3R (nerwy, żołądek) oraz H4R (białe krwinki i szpik kostny). Warto pamiętać, że histamina spełnia szereg pożądanych i pozytywnych funkcji w naszym organizmie m.in:

• reguluje apetyt (poprzez wpływ na neurony oreksynowe) oraz perystaltykę przewodu pokarmowego;
• poprawia pamięć i koncentrację;
• stymuluje wydzielanie kwasu solnego w żołądku;
• chroni mózg przez rozwojem chorób neurodegeneracyjnych;
• reguluje temperaturę ciała;
• poprawia płodność i potencję/libido.

Do najczęstszych objawów nietolerancji histaminy zaliczamy:

• swędzenie, zaczerwienie skóry, egzemy, trądzik, atopowe zapalenie skóry (AZS);
• nadwrażliwość na aromatyzowane herbaty, świece (słaba tolerancja chemikaliów);
• chorobę lokomocyjną;
• niepowodzenia prokreacji;
• niskie ciśnienie krwi (w zakresie 100/60);
• arytmia;
• niską temperaturę ciała (brak gorączki);
• migrenowe bóle głowy;
• mdłości, biegunki;
• wodnisty katar;
• bolesne miesiączki;
• zapalenia spojówek;
• stany lękowe, bezsenność;
• słabą tolerancję alkoholu.

Wśród przyczyn nietolerancji histaminy wymienia się:

• niedobory DAO;
• zaburzoną metylację (metylacja wpływa na gen HNMT, problem z detoksem, słabsza odporność na stres);
• dominację estrogenową;
• przewlekłe infekcje m.in Helicobacter pylori, Clostridium difficile;
• zarażenie pasożytami (m.in Blastocystis hominis – jest oporne na metronidazol);
• leptyooporność;
• wrażliwość na lektyny (zawarte m.in w zbożach, pomidorach, ziemniakach, roślinach strączkowych);
• alergię pokarmowe i zespół przesiąkliwości jelitowej;
• problemy trawienne (upośledzone wydzielanie kwasu solnego, żółci oraz enzymów trzustkowych);
• niedobory żelaza, witaminy B6, B12, miedzi oraz witaminy C;
• deprywację snu (melatonina pomaga zachować szczelną barierę jelitową i barierę krew – mózg);
• chroniczny stres, nadmierną aktywację osi HPA.

Dieta niskohistaminowa

Podstawą w znalezieniu źródłowej przyczyny problemu jest zwrócenie uwagi na stan jelit. Aktywna infekcja grzybicza, drożdżyca, brak bakterii stymulujących odporność czy odżywiających nabłonek jelitowy, pasożyt (m.in Blostocystis hominis) czy też przerost bateryjny jelita cienkiego (SIBO) – to najczęstsze problemy, od których należy rozpocząć leczenie. Nietolerancje pokarmowe i alergie oraz zespół przesiąkliwości jelitowej również są często problemem u osób z nietolerancją histaminy. Dieta natomiast stanowi podstawowe wsparcie terapeutyczne.

Do produktów o wysokiej zawartości histaminy zaliczamy:

• produkty fermentowane: bakterie/drożdże fermentujące, które mogą uwalniać histaminę – kombucha, kiszonki, piwo, wino, tofu, kimchi, sery, kefiry, jogurty, salami, kiełbasy długo dojrzewające, pepperoni;
• produkty przetworzone oraz puszkowane – ich spożycie zaraz po otwarciu zmniejsza zawartość histaminy;
• buliony i rosoły;
• surowe pomidory (gotowane najczęściej nie stanowią problemu), bakłażan;
• wieprzowina;
• kakao/czekolada;
• sery pleśniowe, camembert, długo dojrzewające;
• wędzone ryby/produkty wędzone;
• soki owocowe;
• suszone owoce.

Produkty nasilające aktywację komórek tucznych:

• orzeszki ziemne;
• papaja, ananas, truskawki, banany;
• cytrusy (cytryna jest zazwyczaj dobrze tolerowana);
• siarczany;
• owoce morza;
• białko jaj;
• awokado, szpinak;
• nikotyna.

Czynniki blokujące aktywność DAO:

• zbyt duża zawartość histaminy w codziennym menu;
• zaburzenia mikrobioty jelitowej;
• nieceliakalna nadwrażliwość na gluten;
• dieta wysokobiałkowa;
• nadmierne spożycie alkoholu;
• kurkumina;
• niedobór wapnia, miedzi oraz witamin z grupy B;
• inhibitory MAO;
• estrogeny (wspomniana wyżej dominacja estrogenowa);
• chroniczny stres;
• chemioterapia;
• inhibitory pompy protonowej!!! Blokują receptory histaminowe, nie obniżając poziomu histaminy;
• antybiotyki, niesteroidowe leki przeciwzapalne, metformina.

Probiotykoterapia przy nietolerancji histaminy?

Uważaj! Niestety takie szczepy bakterii jak Lactobacillus: bulgaricus, reuteri oraz casei nasilają objawy. Pomocne i bezpieczne (wykluczając SIBO) są: Lactobacillus plantarum, Bifidobacterium longum i infantis. W praktyce najczęściej stosuję u pacjentów SanProbi IBS oraz ProBiota HistaminX firmy Seeking Health.

Suplementacja przy nietolerancji histaminy

Powinna zostać ustalona z dietetykiem klinicznym na podstawie wyników badań laboratoryjnych oraz wnikliwie zebranym wywiadzie kliniczno – żywieniowym. Najczęściej jednak przy nietolerancji histaminy sprawdzają się:

• probiotyki wymienione powyżej;
• witamina C;
• kwercetyna w wysokich dawkach (3-5 g);
• substytucja enzymu DAO (najczęściej korzystam z preparatu DAOsin);
• witaminy z grupy B (uwaga na zaburzenia metylacyjne!);
• pokrzywa;
• flawonoidy;
• UWAGA! Nadmiar omega – 3 blokuje rozkład histaminy.

Diagnostyka laboratoryjna

Wykonujemy badanie poziomu enzymu DAO oraz histaminy. Obniżone stężenie DAO często przy prawidłowych poziomach histaminy oraz objawach klinicznych sugeruje nietolerancję histaminy. Warto zbadać również poziom tryptazy, aby wykluczyć mastocytozę.

PODSUMOWUJĄC

• zadbaj o mikrobiotę jelitową oraz równowagę hormonalną;
• unikaj ekspozycji na światło niebieskie w godzinach wieczornych. Dobrą praktyką jest stosowanie okularów blokujących światło niebieskie minimum godzinę przed pójściem spać. W moim przypadku świetnie sprawdza się polska marka okularów Eyeshield, które zakładam na nos po 20:00. Na mój kod rabatowy – mongackowska możesz skorzystać z 5% rabatu na ich zakup;
• wysypiaj się (kładź się spać najpóźniej o godzinie 22:30);
• wypracuj techniki radzenia sobie ze stresem (medytacja, joga);
• pamiętaj o regularnym nawodnieniu (banał prawda? Nader często o tym zapominamy);
• stosuj dietę niskohistaminową;
• wspieraj metylację;
• ustal niezbędną suplementację z dietetykiem klinicznym na podstawie swoich wyników badań laboratoryjnych.

Jeśli ten artykuł jest dla Ciebie wartościowy – UDOSTĘPNIJ GO!

mgr Monika Gackowka – Lisińska